Werknemers zijn in principe onderworpen aan de sociale zekerheid van het land waar zij werken. Maar wat indien een werknemer tegelijkertijd in twee of meer EU-lidstaten werkt? Om het mogelijk te maken dat zulke werknemers slechts aan één sociale zekerheidswetgeving onderworpen zijn, voorziet de Europese verordening 883/2044 van 29 april 2004 de volgende aanwijzingsregels:
Tijdens de coronacrisis waren heel wat bedrijven verplicht om over te schakelen op telewerk. Voor werknemers wiens woonland verschilde van hun werkland, betekende dit dat zij plots onderworpen werden aan de sociale zekerheid van hun woonland en niet langer aan dat van hun werkland. Daarom besliste Europa om tijdens de coronacrisis geen rekening te houden met het telewerk zodat de sociale zekerheid van deze werknemers niet wijzigde.
Deze voorlopige maatregelen lopen in principe af op 30 juni 2023. Op 6 juni 2023 tekende België evenwel een Europees kaderakkoord dat met ingang van 1 juli 2023 permanente regels voor grensoverschrijdend telewerk vastlegt. Ook andere lidstaten van de Europese Unie ondertekenden dit kaderakkoord. Het gaat voorlopig om Duitsland, Nederland, Luxemburg, Zwitserland, Liechtenstein, Tsjechië, Oostenrijk, Slovakije, Finland en Noorwegen. Andere landen hebben aangegeven het akkoord ook te willen ondertekenen. De meest actuele lijst van landen vindt u op de website van de FOD Sociale zekerheid: Grensoverschrijdend telewerk in de EU, de EER en Zwitserland | Federale Overheidsdienst - Sociale Zekerheid (belgium.be)
Door deze kaderovereenkomst wordt het makkelijker om in individuele gevallen af te wijken van de voormelde aanwijzingsregels. Zo kan een verzoek worden ingediend om de sociale zekerheid van de lidstaat van de zetel of vestigingsplaats van de werkgever op een werknemer toe te passen indien:
- de woonstaat van deze werknemer een andere is dan de staat van de zetel of de vestigingsplaats van de werkgever; en
- het grensoverschrijdend telewerk in de woonstaat minder dan 50% van de totale arbeidstijd bedraagt; en
- de werknemer samen met de werkgever in onderling overleg een aanvraag indient.
Bron: nieuwsbericht FOD Sociale Zekerheid “Grensoverschrijdend telewerk in de EU, de EER en Zwitserland, www.socialsecuritybelgium.be